Rezerwat florystyczno – wodny „Jezioro Nawionek”

Celem rezerwatu jest zachowanie jeziora lobeliowego ze stanowiskami rzadkich roślin wodnych typowych dla tego rodzaju akwenów wodnych. Nieopodal jeziora Nawionek spotkać możemy: rosiczkę okrągłolistną, bagno zwyczajne, lobelię jeziorną, poryblin jeziorny i kłoć wiechowatą. Wszystkie te rośliny objęte są ścisłą ochroną gatunkową. W tym miejscu powierzchnia objęta ochroną wynosi 10,76 ha i obejmuje zbiornik wodny o głębokości do 11 m.

Rezerwat torfowiskowy „Bagno Stawek”

Celem rezerwatu jest zachowanie naturalnych zbiorowisk roślinności torfowiskowej. Rezerwat zajmuje powierzchnię 40,80 ha. Swym zasięgiem obejmuje zarastające jezioro Stawek i pobliskie torfowiska przejściowe i niskie. Jezioro to połączone jest niewielką strugą z jeziorem Płęsno, do którego odprowadzany jest nadmiar wody z jeziora Stawek. Na obszarze rezerwatu występuje wiele rzadkich i podlegających ochronie gatunków roślin: bagno zwyczajne, kruszyna pospolita, rosiczka okrągłolistna, pośrednia i długolistna, widłak jałowcowaty, listera jajowata. Spotkać tu także można: jeżogłówkę najmniejszą, żurawinę drobnolistną i storczyk szerokolistny. W granicach rezerwatu występują także dwa gatunki roślin zagrożonych wyginięciem: skalnica torfowiskowa i wyblin jednolistny.

Rezerwat faunistyczny „Jezioro Laska”

Celem rezerwatu jest zabezpieczenie i zachowanie miejsc lęgowych licznych gatunków ptaków wodnych i błotnych, przede wszystkim łabędzia niemego. Rezerwat obejmuje akwen wodny o powierzchni 70,40 ha będący jeziorem eutroficznym o niewielkiej głębokości dochodzącej maksymalnie do 3,6 m. Posiada bardzo dobrze rozwiniętą linię szuwarów i roślinności wodnej zanurzonej. Jest to miejsce z dogodnymi warunkami do gniazdowania wielu gatunków ptaków: orła bielika, kormorana czarnego i czapli siwej. Spotkać tu można występujące licznie kaczki krzyżówki.

Rezerwat florystyczny „Bór Chrobotkowy”

Celem rezerwatu jest zachowanie siedliska boru sosnowego z rzadką i unikalną florą porostów. Obejmuje on obszar leśny o powierzchni 41,50 ha. Występuje tu ponad 70 gatunków porostów, z czego 50 gatunków stanowią porosty naziemne. Na terenie rezerwatu występują gatunki pospolite takie jak: chrobotek reniferowy i płucnica islandzka, ale także gatunki rzadkie i zagrożone: grzebinka cielista, płucnica niwalna, chrobotek alpejski. W granicach rezerwatu występuje najliczniejsza w Polsce populacja chróścika tasiemcowatego. Innymi występującymi tu gatunkami porostów są: płucnica płotowa i zielonawa, płucnik modry, brodaczka kępkowa i chróścik pasterski.

Rezerwat florystyczny „Piecki”

Celem rezerwatu jest zachowanie flory i zbiorowisk roślinności typowych dla jezior lobeliowych, ochrona rzadkiej roślinności torfowiskowej, a także roślinności chronionej i zagrożonej wyginięciem, typowej dla świeżych borów sosnowych. Swym zasięgiem obejmuje powierzchnię 19,42 ha oraz strefę ochronną – otulinę zajmującą 92,89 ha. Znajdują się tu trzy jeziora wytopiskowe: Piecki, Małe Piecki i Kaczewo . Nieopodal znaleźć możemy torfowiska i bory bagienne. Subsystemami leśnymi występującymi na terenie rezerwatu, są: bór wrzosowy, bór bagienny i suboceaniczny bór świeży. Występują tu ściśle chronione rośliny: widłak torfowy, widłak wroniec, goździsty, spłaszczony i jałowcowaty, a także rosiczka okrągłolistna, pośrednia i długolistna oraz grzybień biały. Gatunkami zagrożonymi wyginięciem, będącymi pod ścisłą ochroną są: lobelia jeziorna, poryblin jeziorny oraz grzybień północny.

Rezerwat wodno – florystyczny „Moczadło”

Celem rezerwatu jest zachowanie jeziora lobeliowego wraz z charakterystyczną dla tego gatunku roślinnością. Obejmuje oligotroficzne jezioro Moczadło o powierzchni 4,47 ha oraz otaczające lasy stanowiąc łącznie 26,17 ha obszaru chronionego. Występują tu elisma pływająca, poryblin jeziorny, lobelia jeziorna oraz na brzegach jeziora rosiczka pośrednia, widłaczek torfowy i przygiełka biała.

Rezerwat torfowiskowy „Dolina Kulawy”

Celem rezerwatu jest zachowanie kompleksu torfowisk soligenicznych, źródlisk, jezior mezotroficznych oraz leśnych i nieleśnych ekosystemów lądowych charakterystycznych dla obszaru źródliskowego rzeki Kulawy. Rezerwat składa się z terenów położonych na obszarze nadleśnictw: Osusznica i Przymuszewo, fragmentu rzeki Kulawy oraz jezior: Małe Głuche, Bukówki Małe i Bukówki Duże o łącznej powierzchni 155,41 ha. Wokół chronionego obszaru wytyczono otulinę wielkości 346 ha. Na terenie rezerwatu wyznaczono ścieżkę przyrodniczą „Dolina rzeki Kulawy” rozpoczynającą się za mostem drogowym na rzece Kulawa, w pobliżu miejscowości Laska i biegnącą dalej wzdłuż rzeki.

//opracowanie – Zaborskie Towarzystwo Naukowe