17 września - w rocznicę sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r., która zapoczątkowała masowe wywózki obywateli polskich z Kresów do ZSRR, na mocy uchwały Sejmu obchodzimy Światowy Dzień Sybiraka.

Z kart historii…

W podjętym 27 września 2013 r. przez aklamację dokumencie Izba oddała hołd wszystkim Polakom zesłanym na Syberię oraz inne tereny Rosji i Związku Sowieckiego. - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia tych, którzy tam zginęli, tych, którym udało się powrócić do Ojczyzny, tych, którzy osiedli w różnych częściach świata, oraz tych, którzy pozostali w miejscu swego zesłania, gdzie kultywowali polskość - napisano w uchwale.

Masowe deportacje ludności polskiej z terytoriów zajętych przez ZSRR miały charakter zorganizowany. Przygotowania zaczęły się już jesienią 1939 roku. W 1940 roku odbyły się trzy wielkie akcje deportacyjne. Pierwsza, rozpoczęta zimą 10 lutego,  objęła około 140 tysięcy osób, które trafiły na północne obszary ZSRR. Druga miała miejsce w kwietniu (przesiedlono wówczas 61 tysięcy osób, głównie do Kazachstanu), a trzecia - w czerwcu (80 tysięcy osób, które trafiły na tereny Uralu). Deportacje miały miejsce również w 1941 roku. W październiku tego roku władze ZSRR przekazały informację, że deportowano 387.932 obywateli polskich. Jednak całkowita liczba osób zesłanych jest dyskusyjna. Historycy kwestionują tę liczbę jako zaniżoną.

Celem polityki okupanta była sowietyzacja polskim ziem wschodnich. W pierwszej kolejności zsyłano wojskowych, urzędników czy właścicieli ziemskich. Zesłańcy, którym pozwolono zabrać ze sobą tylko podręczny bagaż, byli transportowani przez wiele tygodni koleją w wagonach towarowych, bez sanitariatów, co powodowało wysoką śmiertelność. Zesłańcy skierowani zostali do pracy w kołchozach, zakładach pracy lub do łagrów.

W załączeniu udostępniamy opracowanie p. Mariana Jutrzenka Trzebiatowskiego przedstawiające listę deportowanych mieszkańców naszej gminy.

Na podstawie: www.sejm.gov.pl, www.dzieje.pl