13 lipca 2023 r. Sejm ustanowił dzień 10 września Narodowym Dniem Polskich Dzieci Wojny. Jak podkreślono w uzasadnieniu ustawy, dzień ten ma być symbolicznym upamiętnieniem cierpienia Dzieci Wojny oraz ich wkładu w odbudowę Polski z wojennych zniszczeń.

Data 10 września nawiązuje do dramatycznych wydarzeń z roku 1943, kiedy okupacyjne władze niemieckie przeprowadziły masowe aresztowania dzieci w Mosinie w Wielkopolsce w ramach represji w stosunku do rodzin podejrzanych o współpracę z podziemiem niepodległościowym. Aresztowano kilkuset polskich mieszkańców Mosiny i okolic w związku z oskarżeniem ich o działalność skierowaną przeciwko III Rzeszy. 10 września 1943 r. doszło do zatrzymania dzieci kilkudziesięciu osób aresztowanych dzień wcześniej. Co najmniej 43 spośród nich osadzono jako tzw. Terroristenkinder ("dzieci terrorystów") w niemieckim obozie koncentracyjnym dla dzieci polskich w Łodzi. Więziono w nim dzieci pochodzące z innych regionów okupowanej Polski, między innymi ze Śląska, Zamojszczyzny, Polski Centralnej (Łodzi, Warszawy) czy Małopolski (Kraków).

Dzieci stały się najbardziej bezbronnymi ofiarami zdehumanizowanych celów zbrodniarzy wojennych. Zamiarem niemieckich i sowieckich okupantów było zniszczenie biologiczne Narodu Polskiego, zniewolenie go i pozbawienie autonomii oraz wolności. W tym celu wykorzystywano różne metody okrucieństwa, w szczególności wobec dzieci. Polska poniosła relatywnie największe straty osobowe w II wojnie światowej.

Ok. 14 milionów dzieci urodzonych przed lub w czasie II wojny światowej doznały cierpień fizycznych i psychicznych, głodu, zimna, nieprzespanych nocy, przesiedleń w bydlęcych wagonach razem ze zwierzętami, w warunkach urągającym wszelkim zasadom sanitarnym i higieny osobistej, były świadkami niemieckich egzekucji i łapanek, jak również ofiarami wysiedleń i pacyfikacji, często bez wyżywienia i wody. Zginęło 2 miliony dzieci, kilkaset tysięcy zostało okaleczonych fizycznie i psychicznie z rąk okupantów niemieckich, w tym milion to dzieci żydowskie. Prawie 1,5 miliona dzieci zostało osieroconych, wszystkim dzieciom wojna odcisnęła piętno świadków bestialstwa wobec ich rodziców, rodzeństwa i najbliższych. Dorastały w bardzo trudnych warunkach, większość z nich nie miała możliwości kształcenia i zdobycia zawodu. Wykorzystywano je do niewolniczej pracy, w tym niemieckiego hitlerowskiego przemysłu zbrojeniowego, gdzie polskie dzieci i młodzież wyjęte były spod ochrony prawa.

Źródło: sejm.gov.pl

Fot. PAP/R. Zawistowski