17 września minęła 84. rocznica agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku. Tego dnia, na mocy uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 2013 roku, obchodzony jest Światowy Dzień Sybiraka i oddawany jest hołd Polakom deportowanym w dalekie zakątki Związku Sowieckiego.

Z kart historii…

Podpisany 23 sierpnia 1939 r. pakt dla wojny, jak bywa określane porozumienie między III Rzeszą a Związkiem Sowieckim, umożliwił Hitlerowi szybki atak na Polskę. Kolejna, tragiczna odsłona jego realizacji nastąpiła 17 września 1939 r., gdy Armia Czerwona przekroczyła granice Rzeczpospolitej i zajęła ponad połowę jej terytorium. Miliony Polaków znalazły się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Obok terroru i wszechobecnej propagandy deportacje stały się jednym z najgroźniejszych sowieckich narzędzi w walce z polskością. Były też wykorzystywane do pozyskania darmowej, niewolniczej siły roboczej. Sowieci stosowali tę represję już w 1936 r., gdy z terytoriów sowieckiej Ukrainy wywieziono około 70 tys. Polaków i Niemców do Kazachstanu. Jednak masowe wysiedlenia nastąpiły w latach 1940–1941. Pierwsza z ogromnych deportacji rozpoczęła się 10 lutego 1940 r. i objęła ponad 140 tys. osób. Łącznie, aż do przełomu maja i czerwca 1941 r., Sowieci przymusowo wywieźli na wschód ponad 320 tys. polskich obywateli. Deportacje prowadzono też, choć na mniejszą skalę, jeszcze pod koniec wojny, w latach 1944–1945, a nawet po jej zakończeniu – w latach 1951–1952. Całkowita liczba osób zesłanych jest dyskusyjna. Historycy kwestionują ją jako zaniżoną.